Andrzej Juliusz
Małkowski
Urodził
się 31 października
1888 w Trębkach k.
Kutna w rodzinie ziemiańskiej
o tradycjach patriotycznych i żołnierskich. Uczył się w
Warszawie, Tarnowie, Krakowie i Lwowie, gdzie w
1906 roku w VI Szkole Realnej uzyskał
świadectwo dojrzałości. Był współzałożycielem
abstynenckiej organizacji uczniów krakowskich
"Młodzież". W 1908 roku rozpoczął
studia na Wydziale Budowy Maszyn Politechniki
Lwowskiej. W kwietniu 1910 roku przeniósł
się na Uniwersytet Jana Kazimierza, którego nie
ukończył. Był członkiem
Zarządu Głównego "Eleuterii" - federacji związków
abstynenckich. Należał do "Eleusis", "Zarzewia",
"Sokoła".
W listopadzie
1909 roku otrzymał do
przetłumaczenia (za karę) klasyczny podręcznik twórcy
skautingu Roberta Baden-Powella "Scouting for
Boys" ("Skauting dla chłopców").
Po zapoznaniu się z jego
treścią Małkowski stał się entuzjastą i propagatorem
skautingu na ziemiach polskich.
W czasie
pierwszego kursu skautowego 20 marca-21 maja 1911 omawiał
poszczególne rozdziały przygotowywanego przez siebie
podręcznika. W okresie od kwietnia do lipca 1911
ukazywała się arkuszami
jego praca "Scouting jako system wychowania młodzieży" -
pierwsza polska książka o skautingu. Małkowski wszedł w
skład pierwszej Komendy Skautowej, następnie Naczelnej
Komendy Skautowej we Lwowie. W październiku
1911 rozpoczął
wydawanie "Skauta", który wkrótce zdobył
niezwykłą poczytność. Małkowski
traktował skauting jako nowy styl życia i metodę
odrodzenia młodzieży. W marcu 1912 roku wyjechał
do Londynu w celu zebrania materiału
do nowego wydania swej książki. Po powrocie został
odsunięty od pracy w "Skaucie" i Naczelnej Komendzie
Skautowej. W 1913 roku zorganizował
wycieczkę skautową na III Wszechbrytyjski Zlot Skautów w
Birmingham w Anglii, gdzie nad polskim obozem
powiewała
flaga z białym orłem na amarantowym tle i używano nazwy
kraju wymazanego z mapy świata. Za wybitne zasługi
Małkowski otrzymał od Roberta Baden Powella skautowy
medal "Za zasługi".
Zdjęcie
ślubne Małkowskiego i Olgi Drahonowskiej (1913)
W czerwcu 1913
roku Małkowski przeniósł
się do Zakopanego, gdzie wziął
ślub z Olgą
Drahonowską. Rozwijał
tam ożywioną działalność, tworząc
silny, niezależny ośrodek harcerski. Wraz z wybuchem
wojny wstąpił na
krótko do Legionów Polskich. Brał
udział w pierwszych walkach, lecz zależność tych
formacji od zaborcy austriackiego spowodowała
jego wystąpienie. W wyniku próby utworzenia niepodległej
Rzeczypospolitej Podhalańskiej
musiał opuścić
Zakopane. Udał się do
Anglii, a potem do Stanów Zjednoczonych, gdzie
zakładał polskie drużyny
skautowe wśród wychodźstwa. Od września 1915 do
września 1916 roku
pełnił funkcję skautmistrza
związkowego w Związku Sokołów Polskich w Ameryce.
Próbował zorganizować z "Sokołów"
Legion Polski do walki z Niemcami. Wobec braku poparcia
ze strony władz związku przybył do Kanady, gdzie
wstąpił w grudniu
1916 roku do wojska. W styczniu 1917 roku wraz z grupą
"Sokołów" został przyjęty do Wojskowej Szkoły Piechoty,
którą ukończył w kwietniu tego samego roku. Następnie
służył w armii kanadyjskiej, walczył na froncie we
Francji. W listopadzie 1918 roku został
przeniesiony do armii gen. Józefa Hallera. Wysłany
w misji wojskowej do polskich oddziałów w Odessie
do generała Lucjana
Żeligowskiego, zginął
w nocy 15/16 stycznia 1919 roku w wyniku zatonięcia
statku, którym płynął.
|