Święty Jerzy
(męczennik,
patron rycerzy, skautingu oraz harcerstwa. Główny
patron Anglii, Gruzji i Litwy, jeden z Czternastu
Świętych Wspomożycieli
) Przypuszczalnie urodził
się w Kapadocji w pobożnej,
chrześcijańskiej
rodzinie. Był
najprawdopodobniej żołnierzem, może wyższym oficerem
armii rzymskiej. Za zdarcie antychrześcijańskiego
edyktu Dioklecjana z murów miasta Nikomedii był
okrutnie torturowany i zamęczony w palestyńskiej
Liddzie z początkiem
IV wieku (284 - 305). Kościół
grecki nazywał św.
Jerzego "wielkim męczennikiem",
a jego dzień jest jednym z
największych świąt. O jego wstawiennictwo proszono
zwłaszcza przed bitwą. Za panowania pierwszych królów
normandzkich wybrano go patronem Anglii, a król
Edward III nazwał jego
imieniem order rycerski nadawany tym, którzy
wykazali się
szczególnym męstwem w boju.
Pierwszy kościół
pod jego wezwaniem wzniósł
Konstantyn Wielki. Kult
św. Jerzego szeroko
rozpowszechnił się od IV wieku, zrazu na
Wschodzie, gdzie był
czczony jako jeden z największych męczenników, a od
IX wieku - na Zachodzie jako
święty wspomożyciel. Okres
walk w obronie Grobu Chrystusa stał
się czasem niebywałego rozpowszechnienia kultu, będącego
jednym ze znamion rozkwitu kultury rycerskiej. Pod Liddą
krzyżowcy
odbudowali w 1191 kościół
św. Jerzego, zburzony wcześniej przez muzułmanów
w 1010.
Urodził
się ok. 280 r. w Kapadocji (inna wersja podaje, że w
Allacie w Palestynie) w zamożnej, lecz do póżnego wieku
bezdzietnej rodzinie. Ojcem jego był Pers Geroncjusz (z
gr. "geront"="starzec"), a matką Polocronia z Kapadocji,
inna wersja podaje jako miejsce pochodzenia matki
Diospolis w Palestynie (obecnie Lod, Lôd, Lydda w
Izraelu, na Pd-Wsch od Tel Awiwu-Jaffy).
Ojciec pełnił
służbę u boku cesarza Dioklecjana (Caius Aurelius
Valerius Diocletianus, urodzony po 230 r., żył do 316
r., cesarz rzymski w latach 284-305, abdykował
dobrowolnie).
Jerzy, mając
17 lat, po nagłej śmierci swojego ojca wstąpił do
legionów rzymskich i szybko doszedł do rangi wyższego
oficera. Dzięki dawnym zasługom ojca, oraz własnej
ambicji, uporowi i zapalczywości awansował na dowódcę, a
z samym cesarzem się przyjaźnił. Są też wersje głoszące,
że wstąpił do gwardii cesarskiej (pretorianie?), lub był
trybunem wojskowym.
W większości
środowisk harcerskich 23 kwietnia jest obchodzony
jako Dzień św. Jerzego
- patrona harcerstwa (ale i zarazem skautingu).
Wg niektórych
źródeł jako święty został
skasowany przez papieża Jana XXIII jako
nieistniejący
naprawdę
Ikonografia kościelna
zazwyczaj przedstawia go w walce ze smokiem. Być
może jest to metafora
odwołująca się do grzechu -
Każdy
człowiek, starając się żyć
święcie, pokonuje smoka,
którym jest własny grzech. Czyż więc nie możemy
powiedzieć,
że święty Jerzy naprawdę pokonał
smoka?
Czasem
przedstawiany jest w scenie męczeństwa
(ścięcie mieczem). Legenda ta powstała
jednak dopiero w XII wieku.
|